معرفی کتاب انجیل
یک اِنجیل، (عربی شده واژهٔ یونانی εὐαγγέλιον «اِئوانگِلیون» euangelion، به معنای خبر خوش یا مژده)، شرحی از زندگی و آموزههای عیسی است. چهار انجیل اصلی، یعنی انجیل متی، مرقس، لوقا و یوحنا، در کنار یکدیگر انجیلهای عهد جدید از کتاب مقدس هستند و احتمالاً بین سالهای ۶۶ تا ۱۱۰ میلادی نوشته شدهاند.[۱][۲][۳] نام نویسندگان چهار انجیل مذکور مشخص نیست و این اسامی را در قرن دوم میلادی به آنها دادهاند. احتمال قریب به یقین هیچکدام از نویسندگان این انجیلها عیسی را از نزدیک نمیشناختند و هر چهار انجیل پس از نقل سینه به سینه سرانجام مکتوب شدهاند.[۴] به اتفاق مسیحیان عهد جدید را به عنوان کتاب آسمانی خود قبول دارند و مطالعه میکنند. نام این بخش به پیمانی اشاره دارد که آغازگر دورهٔ جدیدی از ارتباط خداوند با انسان است. خداوند طبق این پیمان شریعتی را که از طریق موسی عطا کرده بود برداشت (سفر خروج فصل ۱۹ آیههای ۵ و ۶) و ایمان به مسیح را شرط بخشایش گناهان انسان و رستگاری او قرار داد. نشانه و اصل محوری این پیمان، بخشش کلیه گناهان به واسطهٔ قربانی شدن عیسی مسیح (یعنی صورت بشری خداوند) است. عهد جدید علاوه بر چهار انجیل اصلی، کتاب اعمال رسولان، نامههای رسولان مسیح و کتاب مکاشفه را هم دربرمیگیرد. انجیلهای دیگری هم در طول تاریخ نوشته شدهاست که همگی متاخرتر از چهار انجیل اصلی هستند.[۵] پروفسور درل باک عهدجدیدپژوه معاصر ارزش این متون را به دلیل نگارندگان آنها و زمان نگارششان میداند.[۵]
بخشهای عهد جدید
انجیلهای چهارگانه
واژه «انجیل» هم بر کل کتاب «عهد جدید» و هم بر چهار بخش ابتدایی کتاب یعنی زندگینامههای مسیح، اطلاق میشود. چهار انجیل در واقع چهار روایت از زندگی عیسی مسیح است. دارای قسمتهای مشترک بسیاری هستند اما تفاوتهایی نیز دارند. مسیحیان این چهار کتاب را «مانند چهار تصویر از مسیح ولی از زوایای مختلف» توصیف میکنند.
کتاب اعمال رسولان
کتاب اعمال رسولان، یکی از کتب تاریخی کتاب مقدس، شرح رویدادهایی است که در دوران پس از مسیح رخ دادهاند. از جملهٔ این وقایع، نزول روح القدس، ایمان آوردن پولس، شهادت استیفان، موعظات حواریون مسیح و دیگر رویدادهای پیرامون کلیسای اولیهٔ و حواریون است. این اثر به دست لوقا نگاشته شدهاست.
نامههای حواریون مسیح
نوایمانان مسیحی و کلیساهای نوبنیاد در ابتدای گسترش مسیحیت، به خاطر نبودن راهنماییهای ایمانی لازم و وجود مخالفان بسیار، دچار مشکلات عمدهای میشدند. از آن جمله است: مسائل مربوط به مراسم نیایش و چگونگی برگزاری آن، پیدا شدن پیشوایان دروغین، آزار و اذیت و شکنجه و تهدید و حتی قتل ایمانداران توسط رومیان یا بتپرستان و سایر فرقههای مذهبی و… هدف از نگارش این نامهها هدایت این نوایمانان، یادآوری و تبیین مفاهیم کتابمقدس و مطلع شدن از رویدادهای مناطق مختلف بود.
این بخش نامههای پولس رسول، یوحنای حواری، پطرس حواری، یعقوب و یهودا برادران (ناتنی) عیسی و رسالهٔ عبرانیان را دربرمیگیرد.
کتاب مکاشفه یوحنا
این کتاب شرح سفری است که یوحنا در رؤیا و به هدایت روح القدس در آن به عرش خداوند دارد و در آن به توصیف عرش خداوند و جایگاه مسیح و پیشبینی وقایع آخرالزمان میپردازد.
انجیلهای قدیمی در قرون اولیه مسیحیت
(۱) انجیل مصریان ق ۲ میلادی (۲) انجیل عبریان قرون اولای مسیحی (۳) انجیل پطرس ق ۲ م (۴) انجیل دوازده ق ۲ م (۵) انجیل اندریو (۶) انجیل برنابا[۶] (۷) انجیل برتولوماس (۸) انجیل جیمس (۹) = تدیوس (۱۰) = اپلس (۱۱) = باسیلیدس (۱۲) – کرینتوس (۱۳) = ابیونتس (۱۴) = حوا (۱۵) = یهودای اسخریوطی (۱۶) = انجیل حیوه (۱۷) = مریم (۱۸) = متیاس (۱۹) انجیل کمال (۲۰) انجیل فیلیپ (۲۱) = توماس (۲۲) انجیل راستی که در میان و النتیان متداول بوده (۲۳) = مارکیون (۲۴) انجیل نیقودیس (۲۵) انجیل حضرت مسیح[۷]
پراکندگی
انجیل در تمام دنیا به صورت گسترده در دسترس است. «انجیل» به عنوان کتابمقدس مسیحیان مشهور است، اگرچه کتاب مقدس عبری و انجیل مسیحیان درطی زمانهای مختلف به بیش از ۲۱۰۰ زبان گوناگون ترجمه شدهاند که این تعداد ترجمه بیش از هر کتاب دیگری است. بیش از شش میلیارد نسخه از کتاب انجیل از سال ۱۸۱۵ به فروش رفته که این کتاب را در صدر پرفروشترین کتاب تمامی اعصار قرار دادهاست.[۸][۹]
الهیات
اگرچه کتابهای گوناگونی که جزو کتابهای مقدس مسیحیان محسوب میشوند مطالبی را ارائه میکنند که در روزگارهای تاریخی مختلف نوشته یا گفته شدهاند، مسیحیت بر این نکته تأکید دارند که انجیل دارای پیامی الهی و پرمحتوا است.
در میان مسیحیان در مورد نحوه تفسیر مطالب مختلفی که در انجیل ذکر شده و معنای برخی توصیفات کلی که توسط سی. اس لوئیس ارائه شده در این بخش وجود دارد:
- انسان در مواردی برخلاف خداوند عمل کرد و بنابراین مرتکب گناه شد.
- از آنجایی که هیچکسی از شر گناه در امان نیست امکان برقراری ارتباط مستقیم با خداوند وجود ندارد بنابراین خداوند خود را به شکلی قابل فهم برای انسانها عرضه کرد.
- خداوند به ابراهیم و فرزندانش دستور داد که به ابزاری برای رهایی بشر از خطرات موجود تبدیل شوند.
- به همین منظور وی قانون هالاخا را به (موسی) اعطا کرد.
- قوم بنی اسرائیل بارها مرتکب گناه شدند و توبه کردند و در عین حال پیامبران با درک درست قوانین به عنوان آموزههای اخلاقی و نه عامل زور مردم را هدایت کردند.
- عیسی مسیح پیام مکتب موسی را به صورت عشق و مهر و رستگاری آدمیان ترسیم کرد.
- پس از مرگ وی در روز رستاخیز پیروان وی در محضر خداوند حاضر میشوند.
زبان اصلی
بیشتر پژوهندگان به تقدم یونانی عقیده دارند، یعنی بر این باورند که عهد جدید تقریباً بهطور کامل ابتدا به زبان یونانی نوشته شدهاست، که زبان دست نوشتههای آغازین بهشمار میآید. اما برخی از کارشناسان به تقدم آرامی اعتقاد دارند، یعنی معتقدند انجیل اول بار به زبان آرامی نوشته شدهاست. برخی از دانشمندان کتاب مقدس، همچنین بر این باورند که برخی از فرازهای عهد جدید به خصوص انجیل متی، دارای اصلی آرامی نیز میباشند.[۱۰]
نسخههای تاریخی
۵۶۸۶ نسخه با زبان اصلی، یعنی یونانی، و در کل ۲۴۹۷۰ دستنوشته از عهد جدید موجود میباشند. پیترز(فرانسیس ادواردز پیترز) اظهار میدارد که «اگر فقط سنت نسخ خطی را در نظر بگیریم، کتابهای که عهد جدید را تشکیل میدهند، بیش از هر کتاب دیگری در دوران باستان نسخه برداری شده و در گردش بودهاست.»
هارولد گرینلی مینویسد:
«شمار دستنوشتههای موجودِ عهد جدید به گونهای شگفتانگیز بیش از هر اثر ادبی دوران باستان میباشد… در سنجش با دیگر آثار ادبی باستان، قدیمیترین دستنوشته موجودِ عهد جدید متعلق به دورهای بسیار نزدیکتر به تاریخ نگارش متن اولیه میباشد.»
قدیمیترین نسخ برجای مانده از عهد جدید، پاپیروسهایی میباشند که قدمت برخی به ۵۰ تا ۱۰۰ سال پس از اتمام نگارش متون قانون ثانی (یعنی سده دوم میلادی) میرسد. از جملهٔ آنها پاپیروسهای اکسیرینکوس که بخش اعظمی از پاپیروس موجود عهد جدید را تشکیل میدهند- پاپیروسهای بادمر که شامل بخشهای مهمی از انجیل یوحنا، انجیل لوقا، انجیل متی، اعمال رسولان، ۲ رساله پطرس، ۳ رسالهٔ یوحنا، و رسالات یعقوب و یهودا میباشند- و پاپیروسهای چستربیتی از مهمترین اکتشافات کتاب مقدس پس از نسخه سینائیه- میباشند.
دست نوشتههای باستانی عهد جدید را براساس نوع متن به سه دسته غربی، الکساندری و بیزانسی تقسیمبندی میکنند. این دست نوشتهها عمده دست نوشتههای عهد جدید را تشکیل میدهند. همچنین در برخی زبانها نسخههای دیگری وجود دارند که از مهمترین آنها میتوان به نسخههای زبان سریانی (شامل پشتیا و دیاتسارون) و زبانهای دگئز و لاتین (وتوس لاتینا ووگلات).
اولین دست نوشته کامل کتاب مقدس کدکس آمیاتینوس نام دارد که نسخه وگلات لاتین است که در سده هشتم در انگلستان و در کلیسای ویرموث – جارو تهیه شدهاست. اولین نسخه چاپی عهد جدید به زبان یونانی در سال ۱۵۱۶ درنشر یوهان فربن به چاپ رسیدهاست این نسخه براساس اطلاعات جمعآوری شده از نوشتههای یونانی جدید نوشتههای امپراتوری بیزانس (توسط اراسموس) آماده شدهاست و در کنار آن بخشهایی از ولگات (که درکتاب یونانی وجود نداشت نیز ترجمه شدهاست. اراسموس چهار ویرایش بعدی این کتاب را نیز منتشر نمود.
اراسموس یک کاتولیک رومی بود اما علاقه خاصی به یونانی بیزانس داشت و همین علاقه وی به یونانی و بی رغبتی نسبت به ولگات لاتین باعث شد که برخی از کاهنان کلیسا نسبت به دیدگاههای وی واکنش نشان دهند.
اولین نسخه انتقادی توسط رابرت استین در سال ۱۵۵۰ در پاریس چاپ شد. نوع متن به کار رفته در این نسخه و همچنین نسخه اراسموس را “Textus Receptus” (معادل لاتین «متن دریافتی») مینامند که این لقب در نسخه الزویر سال ۱۶۳۳ به آن داده شده بود که هدف اصلی را جمله “nun cab omnibus receptum “ («حالا همه آن را دریافت کردند») معرفی کرد بر این اساس کلیساهای اصلاح طلبان پروتستان ترجمههایشان را به زبانهای محلی انجام میدادند مانند نسخه پادشاه جیمز کتاب مقدس.
با کشف دست نوشتههای قدیمی تر مانند سینائیه و واتیکانیه پژوهندگان دیدگاه خود را راجع به متن تغییر دادند. نسخه انتقادی کارل لیخمان در سال ۱۸۳۱ که برپایه دست نوشتههای مربوط به سده چهارم و پیش از آن تهیه شده بود نشان میداد که در نهایت متن دریافتی میبایست بر پایه متون قدیمی تر اصلاح شود. نسخههای انتقادی جدیدتر براساس پژوهش دانشگاهی و کشف قطعات پاپیروس آماده شدند که حتی برخی از آنها به اوایل عهد جدید برمیگشتند برهمین اساس ترجمههای جدیدی از ترجمههای قدیمیتر ارائه شد و در آنها اصلاحاتی صورت گرفت اما هنوز هم عدهای متن دریافتی یا متن اصلی بیزانسی را ترجیح میدهند.